Çocukluk Döneminde Arkadaşlık Kavramı
Arkadaşlık ve Beraberinde Getirdiği Sosyallik Nasıl Tanımlanır?
Arkadaşlık ilişkisi, bireylerin paylaşımda bulunarak duygusal ve sosyal bağlar kurduğu özel ve kıymetli ilişkilerden biridir. Bu ilişkiler, sosyal becerilerin gelişmesi açısından büyük bir önem taşır. Sosyal beceri, başkalarıyla etkili ve uyumlu bir şekilde iletişim kurabilme, duygularını ifade edebilme, empati yapabilme ve çatışmaları yapıcı bir şekilde çözebilme yeteneğidir.
Sosyal beceriler, çocukların hem bireysel gelişimlerini destekler hem de topluma uyum sağlamalarını kolaylaştırır. Arkadaşlıklar sayesinde çocuklar paylaşmayı, yardımlaşmayı ve duygularını düzenlemeyi öğrenir. Bu nedenle, çocukluk döneminde kurulan arkadaşlıklar sadece oyun arkadaşlığından ibaret değil, aynı zamanda sosyal hayata bir hazırlık sürecidir.
Arkadaş Edinme Süreçleri Nasıl Gelişir?
Yetişkinler için arkadaşlık edinme süreci genellikle ortak ilgi alanları, hobiler veya paylaşılan deneyimler etrafında gelişir. Bir işte çalışmak, aynı sosyal gruplara dahil olmak veya benzer yaşam görüşlerine sahip olmak, yetişkinleri birbirine yaklaştıran temel unsurlardır. Yetişkinler, bir ilişkiyi sürdürebilmek için karşılıklı memnuniyet ve uyum beklerler. Bu nedenle yetişkin arkadaşlıkları genellikle karşılıklı olarak keyif alınan ve tatmin edici olan bağlar üzerine kurulur.
Yetişkinler böyle arkadaşlıklar kurarken, çocuklarda bu süreç yaş dönemlerine göre farklı ilerler.
- 0-3 yaş arasındaki çocuklar genellikle "yan yana oyun" oynarlar; bu dönemde çocuklar diğer çocukların varlığının farkındadır, ancak etkileşimleri sınırlıdır ve oyunları paralel şekilde devam eder. Gerçek anlamda bir arkadaşlık ilişkisi yerine, sosyal varlıkların keşfi söz konusudur.
- 3-6 yaş döneminde çocuklar, artık birlikte oynamaya başlarlar. Bu yaş aralığında arkadaşlık, ortak oyun kurma, sırayla oynama ve basit kuralları paylaşma üzerinden gelişir. Duygusal bağlar henüz yüzeysel olsa da, birlikte geçirilen zaman onlar için anlamlıdır.
- 6-12 yaş arasında, çocuklar arkadaşlarını seçerken ortak ilgi alanlarını, benzer mizah anlayışlarını ve karşılıklı anlayışı dikkate almaya başlarlar. Sadakat, güven ve sır paylaşımı gibi kavramlar ön plana çıkar ve arkadaşlık ilişkileri daha anlamlı, kalıcı bir hâl alır.
- Ergenlik döneminde ise arkadaşlıklar kimlik gelişiminde kritik bir rol oynar. Ergenler, benliklerini anlamada ve ifade etmede arkadaş gruplarına daha fazla ihtiyaç duyar; duygusal yakınlık, destek ve aidiyet duygusu bu dönemin arkadaşlıklarında belirgin hale gelir.
Ebeveynlerin, Çocukların Arkadaş Edinme Sürecindeki Rolleri ve Etkileri
Ebeveynler olarak, çocuklarınızın arkadaşlık sürecinde onlara doğrudan müdahale etmek yerine, destekleyici ve rehber bir rol üstlenmeniz oldukça kıymetlidir. Çocuklar, arkadaşlık ve sosyal ilişkiler konusunda model alacakları ilk kişileri, anne ve babaları olarak görürler. Bu yüzden onlara arkadaşlıkla ilgili öğreteceğiniz her şeyde örnek olmak oldukça değerli ve kıymetli bir adımdır. Bununla birlikte, ebeveynlerin çocukların arkadaş edinme sürecine etkisini artıran bazı önemli yaklaşımlar vardır.
- İlk olarak kendinize, çocuklarınızın kurdukları arkadaşlık ilişkilerini gözlemleme fırsatları yaratmanız oldukça önemlidir. Ebeveynler, çocuklarının arkadaşlarıyla oyun oynarken ya da birlikte vakit geçirirken yaptıkları gözlemler üzerinden çocuklarına rehberlik edebilirler. Böylece, çocuklarının sosyal becerilerini anlamak ve onları doğru yönlendirebilmek için, ebeveynlerin sosyal etkileşimleri aktif şekilde izlemeleri, oldukça faydalı bir adım olacaktır. Ayrıca, sosyal becerilerin gelişmesi için çocuklarınızın ortamını oluşturmak da oldukça kıymetlidir. Çocuklar özelinde gözlemlediğiniz ortak noktaları baz alarak, çocukların farklı çocuklarla tanışabilmesi için sosyal etkinlikler düzenlemek ya da oyun alanlarında diğer çocuklarla etkileşimde bulunmalarını sağlamak, arkadaşlık kurma süreçlerini destekleyebilir.
- Çocukların sınırlarını saygıyla görmek de ebeveynlere düşen önemli bir roldür. Çocukların bazen çekingen olabileceğini veya belirli sosyal durumlara daha temkinli yaklaşabileceği unutulmamalıdır. Bu durumda ebeveynler, çocuklarının sosyal sınırlarına saygı göstererek onlara rahatlıkla arkadaşlık kurabilecekleri bir alan tanımalıdırlar. Zorlayıcı olmamak, çocuğun kendini hazır hissettiği zaman sosyal etkileşime girmesine olanak sağlamak oldukça önemlidir.
- Ebeveynler çocuklarına arkadaşlık ve ilişkilerle ilgili oldukça değerli bilgiler aktarabilir. Unutmayın ki çocuklar için anne-babalarının sözü her şeyden daha kıymetlidir. Bu noktada arkadaşlığın ne olduğunu siz tanımladığınızda, çocuklar bu kavramı doğru bir şekilde öğrenmeye ve uygulamaya başlarlar. Kendi arkadaşlıklarınızı anlatarak onlara örnek olabilir, aynı zamanda arkadaşlıkların sağlıklı temeller üzerine kurulduğunda ne kadar kıymetli olduğunu gösterebilirsiniz. Şu anki arkadaşlarınızı anlattığınız gibi, çocuğunuzun yaşlarındayken kurduğunuz arkadaşlıklardan ve bu süreçte yaşadığınız güzel anılardan bahsedebilirsiniz.
- Ebeveyn olarak, çocuğunuzun arkadaşlık deneyimlerine karşı her zaman destekleyici olmalı, ona cesaret vermeli ve gerektiğinde doğru yönlendirmelerde bulunmalısınız. Bu süreçte yorum yaparken nazik ve yapıcı olmaya özen gösterin. Unutmayın ki çocuklarınız için arkadaşlık, yalnızca dış dünyayı keşfedecekleri bir yol değil, aynı zamanda kendilerini ifade etmeyi öğrenebilecekleri, güvenli bir alandır.
Kitap Önerileri:
- Minik Salyangoz Pepe ile Dev Balina Zeze
- Tombik Ayı’nın Yeni Arkadaşı
Çizgi Film Önerileri:
- Peppa Pig "Friendship Day"
- Kaplan Daniel´in Dünyası